Gratis verzending bij bestellingen boven de €65*
De Nieuwe Bodem
Carolien en Meta over de Nieuwe Bodem:
Carolien: “We zijn op de Nieuwe Bodem in de achterhoek waar we verschillende soorten (on)kruiden zoals kruizenmunt, honingklaver, citroenmelisse en salie telen. Daarnaast hebben we oergranen en verschillende notenbomen zoals walnoten en hazelaars.”
Meta: “Het wordt ook wel agrobosbouw genoemd. Niet te verwarren met een voedselbos. Tussen de bomen telen we de (on)kruiden, oergranen en meerjarige gewassen. Het gaat voor ons om zoveel mogelijk biodiversiteit en tegelijkertijd om de oogst.”
Wat vinden jullie eigenlijk van al die (on)kruiden op het land?
Carolien: Aan de ene kant zijn ze fantastisch voor de biodiversiteit, maar aan de andere kant merk je in de zaaibedden, waar je één specifiek gewas wilt hebben, dat je ze eigenlijk liever niet hebt. En ze verdwijnen niet vanzelf.”
Meta: “Dus, wieden, wieden, wieden! Dat is wat we nu hebben ervaren. Maar over het algemeen is het echt een feest om omringd te zijn door deze (on)kruiden en ze te oogsten, want de geuren zijn gewoon geweldig!”
“Als je nu een schep in de grond steekt, wemelt het van de wormen.”
Wat hebben de kruiden voor effect op de biodiversiteit van jullie land?
Carolien: “Sinds de start van de Nieuwe Bodem ben ik eigenlijk pas goed gaan kijken naar wat er allemaal aan planten en beestjes is. Hoe meer je erop let, hoe meer bijzondere dieren je ziet. Dat is ontzettend gaaf om te ervaren.”
Meta: “Het eerste jaar hadden we patrijzen op het land. Dat is een kenmerk van een goede habitat voor patrijzen en wijst ook op een gezonde biodiversiteit.”
Carolien: “En we hebben ook een steenuil, voor de tweede keer zelfs een nestje. De toename van biodiversiteit zien we ook terug in de bodem. “Als je nu een schep in de grond steekt, wemelt het van de wormen.” Zolang de natuur haar gang kan gaan, is er een enorm herstellend vermogen aanwezig. Dat is een kracht die we moeten benutten. Uiteindelijk zal je dat ook boven de grond zien. En dat is wat we nu ervaren.”
Wat vinden jullie het leukst aan het werken op de Nieuwe Bodem?
Carolien: “Meer weten en leren over de natuur. Want dat is echt wat ik mistte voordat we hieraan begonnen, en dat is ook wel een van de redenen waarom ik met de Nieuwe Bodem begonnen ben. Om te snappen wat natuur is en hoe het werkt. Ik kom van de boerderij, deze grond was de grond van mijn ouders. Maar ondanks dat ik van de boerderij kom, had ik eigenlijk geen idee. Maar nu door er mee bezig te zijn, leer je zo ontzettend veel. Ik kijk nu anders naar het landschap. En dat voelt als een enorme verrijking van het leven.”
Meta: “Het meebewegen met de natuur, het groeiproces en dat je gaandeweg heel veel leert en het daardoor beter snapt. Maar het allerleukst vind ik toch wel het oogsten. Het is een soort kers op de taart. Dat is waarom je altijd staat te wieden, en enorm hard bezig bent. En als je dan aan het oogsten bent, zijn de geuren en kleuren gewoon prachtig!”
Hoe is de Nieuwe Bodem ontstaan?
Carolien: “We hadden en hebben veel interesse in de natuur en veel gesprekken over de toekomst van de landbouw. We vroegen ons toentertijd af waarom het niet lukt om aan de hele landbouw een goede draai te geven. Waarom is er zoveel weerstand? Zowel aan de kant van de boeren als de beleidskant? En waarom komt het maar niet bij elkaar? We wilden wat doen en zijn toen aan de slag gegaan op deze 2 hectare grond.”
Meta: “Het doel van de Nieuwe Bodem is om een gezond bedrijf op zowel duurzaam, ecologisch en economisch vlak te worden. Zodat het ook een voorbeeld kan zijn voor boeren die open staan voor verandering en op een andere manier willen gaan boeren.”
Carolien: “We hebben nu al veel mensen die hier naar toe komen. Boeren die denken: ik wil best iets anders maar wat zou ik dan kunnen doen? Dan laten we zien wat we doen en wat er kan. Het is relatief makkelijk om bomen op je land te zetten. (On)kruiden zijn arbeidsintensief maar leveren wel hele mooie producten op en verwaarden op die manier het gewas. We zien de Nieuwe Bodem dan als een soort experimenteer veld met verschillende gewassen en producten. En dat kan meer worden op termijn.”
“Boeren kunnen al heel snel een boost geven aan de biodiversiteit wanneer ze besluiten om minder te maaien, bomen te planten of verschillende gewassen neer te zetten.”
Wat zijn voor jullie de uitdagingen?
Meta: “Tijd en prioriteit. Soms moet je keuzes maken in de beperkte tijd. En dan is het belangrijk op alle fronten een goed evenwicht te behouden. Dus zowel op ecologisch als economisch vlak. Door zo min mogelijk de bodem te verstoren maar wel zodat de groei van de gewassen door kan gaan en inkomsten worden vergaard. Voor al die dingen moet je aandacht hebben.”
Carolien: “Het is elke keer een plan maken en dan komt er toch weer iets voorbij waardoor het anders loopt. En dan moet je meebewegen.”
Meta: “Gelukkig houden we allemaal heel erg van improviseren. Want dat is wel nodig.”
Hoe zien jullie de rol van de boer in het herstel van biodiversiteit?
Carolien: “Ik denk dat de rol van de boer, in z’n algemeenheid, in het herstellen van de biodiversiteit, gigantisch groot is. Boeren kunnen al heel snel een boost geven aan de biodiversiteit wanneer ze besluiten om minder te maaien, bomen te planten of verschillende gewassen neer te zetten. Om ons heen is er nog voornamelijk reguliere landbouw. Toch proberen we een soort ‘corridors’ te creëren voor de dieren. We hebben bijvoorbeeld reeën op het land en het zou mooi zijn als zij een weg vinden naar andere percelen waar ze kunnen verblijven. Dat is waar we de komende jaren mee aan de slag willen. Dat je niet alleen op je eigen terrein het zo goed mogelijk doet, maar dat het ook een weg vindt naar andere percelen, wat de reikwijdte steeds groter maakt.”
Wat zou je mensen tippen die ook op deze manier willen boeren?
Meta: “Onderschat het niet en doe het niet alleen. Zorg ervoor dat je mensen om je heen verzameld waar je mee kunt sparren en goed mee kan samenwerken.”
Carolien: “Bij ons werkt dat ook stimulerend, er is altijd iemand met frisse nieuwe energie.”
Meta: “Het probleemoplossend vermogen is gewoon veel groter als je het met meerdere mensen doet met ieder zijn eigen expertise. Daarmee houd je de vaart erin en kun je snel grote stappen zetten.”
Wat vinden jullie van samenwerken met Wilder Land?
Meta: “Heel erg leuk. Voor ons betekent de samenwerking met Wilder Land heel veel. Het contact met Wilder Land is de aanleiding geweest om de (on)kruid velden aan te leggen. Het doet heel veel voor de biodiversiteit en voor de inkomsten. En wat ik ook leuk vind, is dat het hele begrip (on)kruid anders is geworden. Voor ons maar ook voor anderen doordat de Wilder Land producten door heel Nederland gegeten en gedronken worden.”
Hoe zien jullie de toekomst van de Nieuwe Bodem?
Carolien: “We zijn al best wel trots op wat we nu hebben. Maar dat kan nog veel meer worden. Meer (on)kruiden, bomen en verwerking van die producten. Eerst is het belangrijk om wat we nu hebben, echt goed in de vingers krijgen. Ook het hele financiële model moet groeien. Net als de verbinding naar buiten toe met andere organisaties, boeren etc.
Meta: “Ik zie in de toekomst ook nog een grotere betrokken gemeenschap. Ons model is zo dat elke boom kan worden geadopteerd. Ik zie het voor me dat er een betrokken gemeenschap is van adoptanten die ieder jaar komt voor het oogstfeest bijvoorbeeld.”
(Noten)boom adopteren in de achterhoek? Check nieuwebodem.nl
Oogst!
We oogsten citroenmelisse, dropplant, goudsbloem, kruizenmunt, salie en zwarte bessenblad bij de Nieuwe Bodem. In de volgende Wilder Land producten vind je ze terug:
Ticket to the tropics - siroop
Heerlijke botanische limonadesiroop ontwikkeld in samenwerking met Saru Soda. Ticket to the Tropics smaakt onweerstaanbaar fruitig en tropisch, gemaakt met onder andere duindoornsap en goudsbloem.
