Mono Land vs. Wilder Land

Stemmen met je vork – wat eet jij eigenlijk?

Wist je dat je elke dag stemt? Niet alleen in het stemhokje, maar ook aan tafel. Drie keer per dag bepaal je met je vork, mes, lepel of mok welk landschap jij steunt. Kies je voor grootschalige landbouw of voor iets kleinschaligs, wild en biodivers? Ga je voor gemak of verbinding?

Wij zetten graag de plaatjes Mono Land en Wilder Land naast elkaar om de extremen te laten zien. Een mooie verdieping hierop vonden we in het werk van Michael Pollan (voedseljournalist uit Amerika). Hij onderscheidt vier voedselketens: vier manieren waarop eten op je bord of in je glas belandt. Geïnspireerd door Michael Pollan duiken we hieronder in The Omnivore’s Dilemma en In Defense of Food om te ontdekken hoe ons eten van veld tot vork reist.

En wees gerust: dit is geen oordeel. Er is geen goed of fout. Want jij (als consument) hebt de touwtjes in handen. Alle ketens hieronder hebben hun eigen voor- en nadelen. Het is een uitnodiging. Elke keer als je iets koopt of kookt, heb je een heel klein beetje invloed op het voedselsysteem. Hieronder een extra verdieping in hoe die voedselketens eruitzien. Wie weet leidt meer bewustzijn over de herkomst van ons voedsel tot andere keuzes – of in ieder geval bewustere keuzes.

De 4 voedselketens – een minitour langs jouw bord

We nemen je mee. Van massaproductie tot zelfpluk. Van “ik heb geen idee waar dit vandaan komt” tot “ik heb dit vanochtend nog zien bloeien”. En geloof ons: je hoeft niet meteen alles anders te doen. Bewustzijn is al stap één – en die smaakt verrassend goed.

1. De Industriële voedselketen

Deze keten kenmerkt zich door grootschalige, gestandaardiseerde productie. Het systeem vertrouwt op monoculturen, intensief gebruik van kunstmest en pesticiden, en sterke mechanisatie. Volgens Pollan leidt deze aanpak tot een sterke ontkoppeling tussen consument en herkomst van voedsel: producten komen op massale schaal en vaak ver verwijderd van lokale gemeenschappen. Er ligt een nadruk op efficiëntie en lage kosten, maar dit gaat vaak ten koste van biodiversiteit, smaak en een bewuste voedselbeleving.

2. Industrieel / Big Bio

Hoewel hier het label ‘biologisch’ wordt gehanteerd, blijven de productieprocessen vaak grootschalig en industrieel. Pollan benadrukt dat het biologische keurmerk niet per se garant staat voor kleinschaligheid of ecologische diversiteit. De nadruk ligt op het vermijden van synthetische chemicaliën, maar standaardisatie en schaalvergroting blijven dominante factoren. Hierdoor ontstaat een systeem dat enerzijds inspeelt op de groeiende vraag naar ‘schoner’ voedsel, maar anderzijds vergelijkbare problemen kent als de conventionele industriële keten.

3. Regeneratieve keten

Deze keten is gebaseerd op principes van regeneratieve landbouw. Hier staat het herstel van bodemgezondheid, biodiversiteit en ecologisch evenwicht centraal. Vaak zijn dit kleinere boerderijen met een hoge diversiteit aan gewassen, die vaak in samenwerking met lokale gemeenschappen werken. Pollan ziet in deze aanpak een manier om de afstand tussen voedselproducent en -consument te verkleinen, en om duurzame, lokaal verankerde voedselsystemen te ontwikkelen die zowel mens als natuur ten goede komen.

Bij Wilder Land werken we ook volgens deze principes en zoeken we boeren (maakt niet uit vanuit welke keten of boerderij) om te kijken of we samen stappen kunnen zetten naar deze regeneratieve keten. Elke thee, siroop of kombucha die je bij ons koopt, helpt een stuk Nederland weer wilder te maken en boeren stappen te laten zetten richting deze regeneratieve keten.

4. Persoonlijke keten – zelf plukken, telen of brouwen

De ultieme connectie: zelf je eten bij elkaar sprokkelen. Zelf telen, plukken, roeren, fermenteren – wat jij wilt. Je weet precies waar het vandaan komt, en vaak nog met modder aan je schoenen. Je hoeft echt geen moestuin-goeroe te zijn – een boswandeling met een zakje doet al wonderen.

Bij deze benadering ligt de nadruk op persoonlijke betrokkenheid. Pollan wijst erop dat zo’n directe relatie met voedsel niet alleen leidt tot een groter bewustzijn over wat we eten, maar ook tot een waardering voor de seizoensgebonden en lokale kenmerken van voeding. Dit systeem benadrukt de rijkdom en diversiteit die ontstaat wanneer men de traditionele, ambachtelijke methoden van voedselverwerving weer in ere laat komen.

Wat kies jij?

De meesten van ons eten dagelijks uit keten 1 of 2. Logisch. Maar het mooie is: je hoeft niet perfect te zijn om verschil te maken. Misschien koop je eens iets regeneratiefs. Misschien pluk je een wilde munt voor je thee. Elke stap telt. En elke slok telt mee.

Bij Wilder Land dromen we ervan om de regeneratieve en persoonlijke ketens te laten groeien – samen met jou. Als je bedenkt dat het marktaandeel voor biologisch in Nederland minder dan 4% is… dan is er nog best ruimte voor verandering. Want hoe meer we samen kiezen voor wilder, lokaler en natuurlijker, hoe meer we samen het landschap veranderen. Onszelf en ons landschap verwilderen. Een Wilder Land. Waar allerlei leven groeit, bloeit en bruist.

Meer weten?

Michael Pollan heeft er dikke boeken over geschreven (The Omnivore’s Dilemma – aanrader!), maar de kern is simpel: eten is kiezen. Kies voor de dingen die voor jou goed werken en passen bij jouw overtuigingen en waarden. Dus: wat eet je vandaag?